ZESPÓŁ AUTORSKI

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

mgr inż.Nina Rędzia,
dr hab. Piotr. M. Słomkiewicz (kierownik zespołu),
dr Bata Szczepanik.

CO MOŻNA OSIĄGNĄĆ DZIĘKI WYNALAZKOWI?

Paracetamol (N-(4-hydroksyfenylo)-acetamid) jest lekiem bardzo często stosowanym w medycynie. Wykazuje łagodne działanie przeciwbólowe, a także przeciwgorączkowe. Ze względu na wymienione właściwości, paracetamol zaliczany jest do grupy leków zwanych analgetykami i antypiretykami.

Obecność na rynku ogromnej liczby preparatów zawierających paracetamol oraz ich ogólna dostępność sprawia, że jest on jedną z najczęściej nadużywanych substancji. Paracetamol i preparaty z jego zawartością są wprowadzane do środowiska z różnych źródeł. Mogą przedostawać się do wód powierzchniowych z zakładów przemysłowych, gospodarstw domowych, hodowlanych, oczyszczalni ścieków, szpitali. W środowisku wodnym paracetamol występujące w ilościach śladowych rzędu ng/dm3 - μg/dm3. Jednak nawet tak niewielkie ilości mogą okazać się szkodliwe dla organizmów żywych, powodując zaburzenia hormonalne. Przykładowo, u bakterii poddanych działaniu paracetamolu, stwierdzono powstanie mutacji genetycznych, na skutek, których organizmy te uodporniły się na leki. Natomiast w przypadku mikroorganizmów osadu czynnego zaobserwowano, że ich metabolizm uległ zmianie. Korzystanie z wody zawierającej śladowe ilości paracetamolu l, zwłaszcza w długiej perspektywie, może zaburzać skutecznie równowagę w organizmie człowieka i przyczyniać się m.in. do powstania niebezpiecznego zjawiska lekooporności. Zaletą wynalazku jest stosowanie aktywowanego kwasowo uwęglonego adsorbentu wykonanego ze zwietrzeliny haloizytowej do adsorpcji paracetamolu z fazy wodnej, jako prekursor węgla zastosowano melasę odpad z przemysłu cukrowniczego.

ISTOTA WYNALAZKU

Sposób wytwarzania uwęglonego adsorbentu haloizytowego ze zwietrzeliny haloizytowej do usuwania paracetamolu z fazy wodnej polegający na aktywacji kwasem siarkowym(VI) o stężeniu 20% wagowych odżelazionej zwietrzeliny haloizytowej (zawartość związków żelaza poniżej 0,4% wagowych) charakteryzuje się tym, że do 4 części wagowych aktywowanej w kwasie siarkowym(VI) odżelazionej zwietrzeliny haloizytowej dodaje się 20 części wagowych wodnego roztworu melasy o stężeniu 20% wagowych i całość miesza się przez 24 godziny i suszy się przez 4 godziny w temperaturze 313 K a następnie mieszaninę zwietrzeliny haloizytowej i melasy karbonizuje w atmosferze azotu z narostem temperatury 6 K/min., w zakresie temperatur 40 – 773 K i kolejno w stałej temperaturze 773 K przez 4 godziny. Do 50 cm3 wodnego roztworu paracetamolu o stężeniu ok. 25 mg/dm3 umieszczonego w kolbie dodano 1g uwęglonego adsorbentu ze zwietrzeliny haloizytowej otrzymanego według powyższej preparatyki. Roztwór paracetamolu z adsorbentem mieszano przez 24 godz., celem osiągnięcia równowagi adsorpcyjnej. W roztworze po adsorpcji paracetamolu zmniejszyło się o 32% w porównaniu ze stężeniem początkowym.

POTENCJAŁ KOMERCJALIZACYJNY WYNALAZKU

Zastosowanie modyfikowanego adsorbentu na bazie haloizytu do pochłaniania paracetamolu z wody i ze ścieków przemysłu farmaceutycznego. Po określeniu parametrów ścieków zawierających paracetamol w wytypowanym zakładzie przemysłowym zostanie opracowane studium projektowych założeń techniczno-ekonomicznych instalacji oczyszczania ścieków lub adaptacja istniejącej instalacji do użycia adsorbentu na bazie haloizytu. Zbudowana instalacja oczyszczania ścieków , jako modelowa może być wdrażana w innych zakładach przemysłowych wymagających rozwiązania problemu ze ściekami zawierającymi paracetamol.